Fantastyczna Czwórka czyli Pierwsza Rodzina Marvela była pierwszą serię wydawaną przez Marvela, a data wydania pierwszego zeszytu tej serii uważa się za początek Marvel Comics. Przez lata komiksy o przygodach tej drużyny należały do jednych z najważniejszych z portfolio Marvela jednak obecnie Fantastyczna Czwórka jest serią niemal zapomnianą oraz bardzo niedocenianą. A szkoda bo wiele komiksów o przygodach tej ekipy prezentuje naprawdę wysoki poziom i zdecydowanie warto zapoznać się przynajmniej z niektórymi komiksami o przygodach Pierwszej Rodziny Marvela wydanymi po Polsku. Mam nadzieję, że ten poradnik dokładnie wyjaśni jak zacząć czytać komiksy poświęcone Fantastycznej Czwórce, a także zmotywuje Was do zapoznania się z najlepszymi komiksami o tej drużynie.
KOMIKSY Z LAT 60-TYCH
Dzięki nowej kolekcji Marvel Origins mamy okazję poznać początki Fantastycznej Czwórki z lat 60-tych (kolekcję tę na razie zaplanowano na 100 tomów, które zbierają prawie wszystkie serie Marvela, które ukazywały się do roku 1968, a jeśli kolekcja zostanie przedłużona to dostaniemy komiksy z lat kolejnych). Wadą tej kolekcji jest fakt, że komiksy z lat 60-tych strasznie się zestarzały i czyta się je dość ciężko więc nie jest to lektura dla każdego (mimo, że miałem najszczersze chęci to odpadłem od lektury tej kolekcji po kilku tomach – po prostu nie byłem w stanie czytać tych komiksów ze względu na naiwność fabuły oraz archaiczny język i trudny sposób narracji z lat 60-tych). Jednak okazuje się, że wielu czytelników potrafi przebić się przez trudną narrację lat 60-tych i całkiem nieźle bawić się przy tych komiksach. Z tego powodu radzę by sprawdzić chociaż pierwszy tomik z Fantastyczną Czwórką (jest to 2 tom kolekcji) – jeśli się spodoba to zbierać tomy kolejne, a jak się nie spodoba to warto posiadać chociaż pierwszy tomik, od którego zaczęła się cała historia Marvela. Na dzień dzisiejszy ukazało się 6 tomów (są to następujące tomy kolekcji: 2, 5, 7, 9, 12 oraz 16) zbierających pierwsze 28 zeszyty oraz pierwszy Annual.
Warto także wspomnieć, że w Wielkiej Kolekcji Komiksów Marvela ukazały się wcześniej dwa tomy o przygodach Fantastycznej Czwórki z lat 60-tych („Nadejście Galactusa” w 73 tomie oraz „Sądny Dzień” w 97 tomie). Oczywiście zawartość tych tomów ukaże się także w kolejnych tomach kolekcji Marvel Origins więc jeśli ktoś zdecydował się tą kolekcję zbierać to nie ma sensu kupować tomów z WKKM tylko poczekać aż ten materiał ukaże się w Marvel Origins, a jeśli ktoś już posiada tomy z WKKM i chce zbierać tomy z Marvel Origins to zawsze może pominąć przyszłe tomy zbierające zeszyty, które wyszły we wcześniejszej kolekcji.
Jeśli jednak ktoś tak ja zdecydował się nie zbierać kolekcji Marvel Origins to warto by kupił chociaż tomik „Nadejście Galactusa” gdyż jest to komiks przełomowy, który zdecydowanie warto przeczytać, a także posiadać w swojej kolekcji (komiks ten nie tylko wprowadza tak ważne postacie jak tytułowy Galactus oraz Silver Surfer ale także wprowadza zupełnie nowy sposób prowadzenia narracji w komiksach superbohaterskich).
OD LAT 70-TYCH DO RUNU WAIDA
Jeśli idzie o komiksy z lat 70-tych i 80-tych to w ramach kolekcji Superbohaterowie Marvela ukazało się kilka tomików, którym warto się przyjrzeć (gdyż komiksy z tego okresu czyta się już dużo lepiej niż te z lat 60-tych):
– „Fantastyczna Czwórka: Obalić Dooma” (SBM 11) to bardzo fajny story arc, który moim zdaniem, zdecydowanie warto przeczytać (no chyba, że ktoś naprawdę nie lubi starszych komiksów ale w takim przypadku to raczej lepiej pominąć cały akapit),
– „Stwór: Projekt Pegasus” (SBM 66) to z kolei przygody Bena Grima z innymi bohaterami w ramach serii „Marvel Two-in-One”. Jeśli lubicie starsze komiksy to warto sprawdzić.
– „Niewidzialna Kobieta: Widoczne zmiany” (SBM 97) to fragment znakomitego runu legendarnego scenarzysty Johna Byrne’a, który bez wątpienia zdecydowanie warto przeczytać.
Także w latach 80-tych w świecie Marvela miał miejsce wielki event „Tajne Wojny” (wydany w Wielkiej Kolekcji Komiksów Marvela, tomy 26 i 40), w którym udział biorą niemal wszyscy bohaterowie Marvela, a więc także członkowie Fantastyczne Czwórki. Jednak w porównaniu do konkurencyjnego Crossoveru DC „Kryzysu na Nieskończonych Ziemiach”, który ukazał się w podobnym czasie, „Tajne Wojny” wypadają dużo słabiej – jest to po prostu wielka nawalanka pomiędzy ogromną ilością postaci. Jeśli ktoś lubi takie nawalanki oraz starsze komiksy to mimo wszystko powinien koniecznie przeczytać tą pozycję bo jakby nie patrzeć jest to już klasyk (i czyta się to całkiem przyjemnie).
Przechodząc do lat 90-tych to nieistniejące już wydawnictwo TM Semic wydało komiks „Fantastic Four/Infinity War”, który był dziwnym „składakiem” eventu „Infinity War” oraz tie-inów z serii o Fantastycznej Czwórce – piszę dziwnym gdyż większość stron została przez wydawnictwo wycięta więc z tego powodu lepiej zapomnieć o tym wydaniu.
Innymi komiksami z lat 90-tych są „Heroes Reborn: Fantastic Four” (18 numer TM-Semic Mega Marvel) oraz „Heroes Reborn: The Return” (3 numer TM-Semic Mega Komiks). Jak tytuł wskazuje oba komiksy należą do inicjatywy „Heroes Reborn”, która była wynikiem eventu „Onslaught”. Pomimo, że komiksy te są tylko częścią większej całości to i tak warto je przeczytać gdyż jest to dość ciekawa lektura, a dzięki dość dobrym wstępom wszystkie wydarzenia stają się jasne i zrozumiałe (co prawda wydawnictwo TM Semic od lat nie istnieje ale skany tych komiksów można znaleźć na chomiku).
Ponadto Egmont przez laty wydał komiks z początku XXI wieku czyli „Fantastyczna Czwórka: 1234”. Jest to dość ambitna historia autorstwa znakomitego scenarzysty Granta Morrisona i zdecydowanie warto przeczytać ją w tym miejscu. Niestety obecnie jest on praktycznie nie do zdobycia chociaż na chomikach dostępne są skany w dobrej jakości.
RUN MARKA WAIDA
ORAZ KOMIKSY PÓŹNIEJSZE
Jednym z lepszych scenarzystów piszących serie o Fantastycznej Czwórce był Mark Waid, a znaczna część jego runu ukazała się w kolekcjach komiksowych, w następujących tomach: „Mister Fantastic: Sensytywny” (100 tom SBM), „Fantastyczna Czwórka: Niepojęte” (37 tom WKKM) oraz „Fantastyczna Czwórka: Uzasadniona interwencja” (41 tom WKKM). Wszystkie te tomy prezentują bardzo wysoki poziom i czyta się je naprawdę przyjemnie więc zdecydowanie warto poszukać ich na allegro i przeczytać (zwłaszcza, że są dostępne w dobrych cenach).
Jeśli idzie o komiksy wydane po runie Marka Waida to w kolekcjach ukazały się kilka innych tomów:
– „X4” (wydany przez nieistniejące już wydawnictwo Mandragora w 6 zeszytach lub jednym tomie zbiorczym) to całkiem niezły croosover Fantastycznej Czwórki i X-Men więc warto go przeczytać (obecnie ciężko jest znaleźć całość na allegro ale na chomikach dostępne są skany w dobrej jakości);
– „Doktor Doom: Księgi Dooma” (wydany w mini-kolekcji Superzłoczyńcy Marvela) to mini-seria poświęcona Doomowi jednak jeszcze nie czytałem tego tomu więc nie jestem w stanie wypowiedzieć się na jego temat;
– „Ludzka Pochodnia (Johnny Storm): Spalony, spalona (Burn)” ( wydany w 104 tomie SBM) – tomik ten jest połową mini-serii o przygodach Johnego Storma ale nie jestem w stanie się o nim wypowiedzieć gdyż tego tomu także jeszcze nie czytałem;
– „Fantastyczna Czwórka zeszyty 333-335″ – jest to całkiem fajny story arc wydany w ramach projektu „Planeta Hulka Prolog„ od grupy Comics Flying Circus;
– „Secret Invasion: Fantastic Four” to kolejny projekt grupy Comics Flying Circus będący tie-inami do wielkiego eventu „Tajna Inwazja” (ale śmiało można przeczytać te zeszyty bez lektury samego eventu).
RUN JONATHANA HICKMANA
Tak doszliśmy do tego co najlepszego czyli do rewelacyjnego runu Jonathana Hickamana, który jest nie tylko najlepszym runem o Fantastycznej Czwórce ale także jednym z najlepszych runów w historii Marvlea. Jest to zdecydowanie pozycja z cyklu musisz mieć i po prostu nie wyobrażam sobie żeby tego runu nie przeczytać (szczerze polecam – kupcie i przeczytajcie, a nie zawiedziecie się). Cały run zostanie zebrany w 4 tomach, a do tej pory wydano dwa pierwsze tomy (tom trzeci trafi do sprzedaży w listopadzie, a tom czwarty w przyszłym roku).
Warto także wspomnieć, że run ten poprzedził mniejszy run Marka Millara, który wprowadza pewne wątki rozwijane później przez Hickamana w jego runie. Część runu Millara została przetłumaczona przez nieistniejącą już grupę 911Comics – jednak z jakiegoś powodu grupa wydała drugą połowę runu (czyli zeszyty 561-569), a pierwsza połowa (zeszyty 554-560) jest obecnie niedostępna po Polsku. Z tego powodu nieco ciężko czyta się dostępny po Polsku materiał (bo zaczynamy w środku akcji) ale po kilku zeszytach wszystkie wątki stają się zrozumiałe i jasne więc zdecydowanie warto przeczytać przetłumaczone zeszyty przed runem Hickamana.
KOMIKSY PO HICKMANIE
Nowym scenarzystą Fantastycznej Czwórce po Jonathanie Hickamanie został Matt Fraction, a w kolekcjach ukazały się dwa tomy zbierające część jego runu: „Fantastyczna Czwórka: Odkrywcy” (154 tom WKKM) zbierający zeszyty serii głównej (czyli Fantastic Four Vol.4) oraz „Ant-Man (Scott Lang)” (48 tom SBM) zbierający zeszyty serii pobocznej (czyli FF Vol.2). Nie są to jakieś rewelacyjne komiksy ale czyta się je całkiem przyjemnie (zwłaszcza tom o Ant-Manie) więc śmiało można się z nimi zapoznać.
Należy także wspomnieć, że nieistniejąca już grupa SpiderCouple zaczęła tłumaczyć kolejną serię, czyli „Fantastyczna Czwórka Vol. 5″ ale niestety wydano tylko 2 zeszyty.
LEKTURA UZUPEŁNIAJĄCA
Są jeszcze dwie pozycje, które można polecić w ramach lektury uzupełniającej: przygody Fantastycznej Czwórki ze świata Ultimate oraz run Avengers pisany przez Jonathana Hickamana.
Fantastyczna Czwórka w Uniwersum Ultimate:
Uniwersum Ultimate jest pobocznym uniwersum Marvela, które było rozwijane w latach 2000-2015. Najważniejsi superbohaterowie Marvela dostali tam swoje alternatywne, nieco młodsze wersje, a w tym oczywiście Fantastyczna Czwórka. Dzięki działalności grupy Comics Flying Circus mamy możliwość przeczytania całościowych przygód Fantastycznej Czwórki ze świata Ultimate. Komiksy o tej drużynie tworzą następujące projekty: „Ultimate Fantastic Four”, „Ultimate Fantastic Four Annual”, „Ultimate X-Men Fantastic Four”, „Ultimate Power”, „Ultimate X-Men/Fantastic Four: Annual & Ultimate Fantastic Four/X-Men: Annual”, „Ultimatum: Fantastic Four Requiem”, „Trylogia Ultimate Galaktus”, „Trylogia Ultimate Doomsday” oraz event „Ultimatum”, z którym łączą się niektóre zeszyty.
Kolejność czytania całości jest następująca:
– Ultimate Fantastic Four: zeszyty 1-18
– Ultimate Nightmare i Ultimate Secret (z katalogu „Trylogia Ultimate Galaktus”)
– Ultimate Fantastic Four: zeszyty 19-20
– Ultimate Fantastic Four Annual 1
– Ultimate Fantastic Four: zeszyty 21-26
– Ultimate Extinction (z katalogu „Trylogia Ultimate Galaktus”)
– Ultimate X-Men Fantastic Four
– Ultimate Fantastic Four: zeszyty 27-32
– Ultimate Fantastic Four Annual 2
– Ultimate Power
– Ultimate Fantastic Four: zeszyty 33-57
– Ultimate X-Men/Fantastic Four: Annual & Ultimate Fantastic Four/X-Men: Annual
EVENT ULTIMATUM:
– Ultimatum: zeszyt 1-2
– Ultimate Fantastic Four: zeszyty 58-59
– Ultimatum: zeszyt 3
– Ultimate Fantastic Four: zeszyt 60
– Ultimatum: zeszyt 4-5
– Ultimatum: Fantastic Four Requiem
– Trylogia Ultimate Doomsday
Avengers Jonathana Hickamana:
Warto także wspomnieć, że po zakończeniu swojego runu w Fantastycznej Czwórce Jonathan Hickaman napisał bardzo fajny run Avengers, a w finale tego runu (czyli w evencie „Tajne Wojny” z 2015 roku) dość istotną rolę odegrała Fantastyczną Czwórka i Doctor Doom. Jednak czytanie samych „Tajnych Wojen” nie ma najmniejszego sensu gdyż większość wątków będzie całkowicie niezrozumiała bez lektury całego runu. Zatem jeśli spodobał Ci się run Hickamana w Fantastycznej Czwórce i chcesz poczytać coś podobnego to śmiało możesz sprawdzić jego run Avengers – opis jak czytać ten run znajdziecie w tym poradniku.
NAJNOWSZE KOMIKSY
Najnowszą i ostatnią serią jaką możemy przeczytać po Polsku jest „Marvel Two-In-One”, którą tłumaczy grupa Comics Flying Circus – obecnie wydano 6 zeszytów oraz Annual. Jest to bardzo fajna seria więc zdecydowanie warto przeczytać przetłumaczony materiał oraz śledzić dalszy rozwój tego projektu.
KOMIKSY POZA KANONEM
Są jeszcze dwa komiksy poświęcone Fantastycznej Czwórce, które zostały wydane po Polsku ale akcja obydwu ma miejsce poza głównym kanonem chronologii Marvela:
– „Fantastyczna Czwórka Koniec” to bardzo fajny komiks pokazujący jak mogłaby wyglądać ostatnia przygoda tej drużyny w odległej przyszłości. Biorąc pod uwagę, że czyta się go naprawdę przyjemnie, a także fakt, że można kupić go w okazyjnych cenach to naprawdę polecam.
– „Marvel 1602: Czwórka z „Fantasticka”” to z kolei wizja ukazującą przygody Fantastycznej Czwórki w realiach 1602 roku. Komiks ten został kiedyś wydany przez Muchę i obecnie jest praktycznie nie do zdobycia chociaż na chomikach dostępne są skany w dobrej jakości.
Marvel & DC - Chronologia 