Przed 2008 rokiem postać Iron Mana należała do mniej znanych niszowych superbohaterów. Jednak premiera pierwszego filmu o „Iron Manie” i początek Kinowego Uniwersum Marvela sprawiły, że postać Tonnego Starka stała się jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych superbohaterów. Gdyby ktoś chciał zapoznać się z komiksowymi przygodami Iron Mana po polsku to uzbierało się całkiem sporo dobrych komiksów o jego przygodach z różnych źródeł (z kolekcji komiksowych, od Egmontu czy od grup translacyjnych). W niniejszym poradniku opiszę wszystkie dostępne pozycje pokazując jak najlepiej zacząć czytać solowe komiksy o Iron Manie.
GENEZA I STARSZE KOMIKSY
W ramach Wielkiej Kolekcji Komiksów Marvela ukazał się tom „Początki Marvela: Lata sześćdziesiąte” (numer 83) zawierający pierwsze zeszyty kilku różnych serii z lat 60-tych, a więc także pierwszy zeszyt z genezą Tonnego Starka oraz dwa zeszyty serii Avengers, w której także występuje Iron Man. Moim zdaniem warto nabyć ten tom, by zobaczyć jak zaczynały się pierwsze serie Marvela i jak wyglądała komiksy z tamtych czasów.
Ponadto w WKKM ukazały się dwa tomy o solowych przygodach Iron Mana z lat 60-tych: „Iron Man: Upadek i wzlot” (numer 75) oraz „Iron Man: Początek Końca” (numer 106). Niestety komiksy z lat 60-tych bardzo mocno się zestarzały i dziś strasznie ciężko się je czyta. Z tego powodu ciężko mi polecić zakup tych tomów – jeśli czytasz wszystko i lubisz komiksy z tego okresu to zakup oba tomy, jeśli jednak nie lubisz starych komiksów to śmiało możesz te komiksy pominąć i przejść dalej.
„DEMON W BUTELCE”
ORAZ KOMIKSY Z LAT 80-TYCH
Wśród starszych komiksów trafiają się także absolutne klasyki, będące kamieniami milowymi gatunku, które każdy powinien przeczytać. Jednym z takich komiksów jest rewelacyjny „Demon w Butelce” (wydany w 29 numerze WKKM) poświęcony problemom alkoholowym Tonnego Starka. Historia ta jest częścią bardzo dobrego runu scenarzysty . Grupa GruMiK podjęła się tłumaczenia nie tylko całego runu ale także kolejnego (w projekcie „TM-GruMiK Iron Man”) dzięki czemu wiele zeszytów z tego okresu możemy przeczytać po Polsku (translacja kolejnych zeszytów cały czas wychodzi więc warto czytać kolejne numeru na bieżąco).
W jakiej kolejności czytać to wszystko? Najpierw czytamy „Mega Marvel TM-GruMiK #04: Iron Man” gdzie zaczyna się run , a następnie przechodzimy do „Demona w Butelce”. Ciąg dalszy obejmuje projekt „TM-GruMiK Iron Man” (który jest bezpośrednią kontynuacją „Demona w Butelce”). Co prawda późniejsze numery zawierają mniej lub bardziej udane zapychacze ale warto się przemęczyć bo jak tylko zaczyna się bardzo dobry run legendarnego scenarzysty Dennego O’Neila historia staje się bardzo ciekawa – mniej więcej od 16 numeru zaczyna się kapitalny wątek Obadiaha Stane’a i powrotu Tonnego do alkoholizmu (jeśli wcześniejsze zeszyty naprawdę nie będą Ci się podobały to przejdź od razu do numeru 16 i czytaj dalej bo naprawdę warto).
Warto także sięgnąć do 10 tomu kolekcji z Carrefoura „Iron Man kontra Whiplash” (tom ten zawiera kilka starszych, krótszych historii oraz jedną, nowszą i dłuższą, a biorąc pod uwagę niską cenę tego wydania to warto ten komiks kupić). W każdym razie w tym miejscu można przeczytać te krótsze, starsze historie z początku tomu.
IRON MAN OD LAT 90-TYCH
DO MARVEL NOW
Jeśli idzie o nieco nowsze komiksy z Iron Manem to mamy do wyboru kilka naprawdę dobrych komiksów:
– 3 tom z kolekcji Superbohaterowie Marvela zawierający 2 fajne historie z Iron Manem (jedną z roku 1992, a drugą z roku 2000),
– 19 numer Mega Marvel od TM-Semic – jest to początek serii „Invincible Iron Man” będącej częścią crossoveru „Heroes Reborn” (z ciekawości można poszukać skanów bo ciężko jest go kupić);
– „Iron Man: Extremis” (3 tom WKKM) to kapitalna i jedna z lepszych nowszych historii o Tonnym Starku;
– „Invincible Iron Man v4″ to projekt grupy GruMiK stanowiący kolejne zeszyty po „Extremisie”;
– „Iron Man: Pięć koszmarów” to kolejny świetny nowszy komiks;
– „Iron Man kontra Whiplash” to najnowsza historia wchodząca w skład tomu z Carrefoura;
– „Iron Man Vol. 5″ to kompletna seria o Tonnym z linii wydawniczej Marvel Now zbierająca całkiem fajny run Kierona Gillena (pierwsze 17 zeszytów wydała grupa Komrec Team, a ciąg dalszy ukazuje się na GruMiKu);
– „Superior Iron Man” to krótsza seria Toma Taylora będąca bezpośrednią kontynuacją serii powyższej (translacja ukazuje się jako Projekt niezależny – MStranslations);
– „Grzech Pierworodny: Hulk kontra Iron Man” to co prawda tie-in do eventu „Grzech Pierworodny” ale można go potraktować jako osobną, zamkniętą historię.
Kolejność czytania tych wydań jest następująca:
– „Iron Man: Dziedzictwo Iron Mana” (pierwsza połowa 3 tomu SBM);
– „Invincible Iron Man” (TM-Semic Mega Marvel 19);
– „Iron Man: Ja i Iron Man” (druga połowa 3 tomu SBM);
– „Iron Man: Extremis”;
– „Invincible Iron Man v4″;
– „Iron Man: Pięć koszmarów”;
– „Iron Man kontra Whiplash” (końcówka tomu z Carrefoura);
– „Iron Man Vol. 5″;
– „Superior Iron Man”;
– „Grzech Pierworodny: Hulk kontra Iron Man”.
Warto w tym miejscu dodać, że Iron Man należy do Avengers, gdzie odgrywa bardzo istotną rolę (zwłaszcza w nowszych komiksach, po roku 2000). Jakbyś ktoś chciał poczytać przygody Tonnego Starka w drużynie to odsyłam do drugiej części poradnika Jak zacząć czytać Avengers.
NIEZWYCIĘŻONY IRON MAN BENDISA
ORAZ EVENT „II WOJNA DOMOWA”:
Brian Michael Bendis napisał wiele świetnych i kultowych komiksów (Daredevil, Jessica Jones, New Avengers) lecz od czasów Marvel Now poziom jego serii pozostawiał wiele do życzenia (rozczarowujący X-Men, kiepscy Strażnicy Galaktyki). Jednak, nawet w tym okresie, czasem udało się mu się napisać coś fajnego czego przykładem jest całkiem udana seria „Niezwyciężony Iron Man” z Marvel Now 2.0, którą Egmont wydał w jednym grubym tomie.
W trakcie trwania tej serii komiksowym światem Marvela miała wstrząsnąć „II Wojna Domowa”, którą także pisał Bendis. Niestety sam event okazał się tylko zwykłą sprzeczką nie umywającą się rozmachem do pierwszej „Wojny Domowej” powstałą jedynie do promocji filmy „Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów”. Czy to znaczy, że event jest taki fatalny? No – nie do końca, bo mimo wszystko całość czyta się całkiem dobrze. Moim zdaniem warto przeczytać „II Wojnę Domową” chociażby po to by samemu wyrobić sobie zdanie na temat tego eventu (nie mówiąc o tym, że końcowe zeszyty serii „Niezwyciężony Iron Man” Bendisa stanowią tie-iny do „II Wojny Domowej”).
Lekturę serii „Niezwyciężonego Iron Mana” oraz eventu „II Wojna Domowa” sugerowałbym wg tej kolejności:
– „Niezwyciężony Iron Man” zeszyty 1-11;
– „II Wojna Domowa” zeszyt zerowy oraz początek zeszytu pierwszego do momentu kiedy Ulysses się budzi i mówi „Trzeba zawiadomić Ultimates”;
– „II Wojna Domowa: Free Comic Book Day” – uwaga w polskim wydaniu ten zeszyt jest wydrukowany pomiędzy zeszytem zerowym, a pierwszym ale jego dzieje się w trakcie zeszytu pierwszego więc najlepiej po lekturze zeszytu 0 przekartkować do zeszytu pierwszego, a po wypowiedzi Ullysesa przeczytać „Free Comic Book Day”;
– „II Wojna Domowa” reszta zeszytu pierwszego oraz zeszyt drugi;
– „Niezwyciężony Iron Man” zeszyty 12-13;
– „II Wojna Domowa” zeszyt 3;
– „Niezwyciężony Iron Man” zeszyt 14;
– „II Wojna Domowa” zeszyty 4-8.
W ramach innych serii Marvel Now2.0 ukazało się sporo tie-inów do „II Wojny Domowej” lecz akcja wszystkich ma miejsce na obrzeżach samego eventu i warto je czytać tylko pod warunkiem, że czytacie dane serie. Opis jak czytać event ze wszystkimi tie-inami znajdziecie pod tym linkiem.
Po zakończeniu „II Wojny Domowej” Bendis kontynuował swój run w dwóch seriach: jedna była poświęcona Doomowi, a druga nowej bohaterce Riri Williams. Niestety całość nie jest dostępna po polsku – jedynie w kolekcji Superbohaterowie Marvela dostaliśmy dwa tomy (86 oraz 113), w których zebrano połowę obu serii. Myślę, że mimo wszystko warto się z nimi zapoznać.
IRON MAN W MARVEL FRESH:
W najnowszej linii wydawniczej Marvel Fresh Egmont wydaję serię „Tony Stark: Iron Man”. Seria ta nie należy do wybitnych ale jest całkiem niezła i czyta się ją całkiem przyjemnie więc moim zdaniem warto sprawdzić chociaż początek. Na razie ukazał się tom pierwszy autorstwa Dana Slotta oraz tom drugi autorstwa Dana Slotta i Christosa Gage’a (akcja pierwszych zeszytów z tomu drugiego poprzedza event „Wojna Światów” ale spokojnie można je czytać samodzielnie). Na razie nie wiadomo czy Egmont wyda dalsze komiksy o Iron Manie z Marvel Fresh.
Marvel & DC - Chronologia 