Przygody „Ligi Sprawiedliwości” to główny komiks drużynowy wydawnictwa DC Comics. Pomimo, że po Polsku mamy dostęp do całkiem sporej liczby materiału komiksowego poświęconego tej drużynie, to mam wrażenie, że wciąż są to komiksy nieco niedocenione. Biorąc pod uwagę, że wiele komiksów poświęconych Lidze stanowi świetną lekturę to zdecydowanie warto poświęcić im swój czas. Mam nadzieję, że niniejszy poradnik w wyczerpujący sposób odpowie na pytanie jak czytać komiksy poświęcone „Lidze Sprawiedliwości”.
W niniejszym tekście będę odwoływał się do terminów związanych z kryzysami i restartami DC, dlatego przed lekturą polecam zapoznanie się z tamtymi zagadnieniami, aby łatwiej „wejść” w świat DC. Tekst o kryzysach i restartach DC można znaleźć tutaj.
Jeśli idzie o dobry moment na rozpoczęcie swojej przygody z „Ligą Sprawiedliwości”, to są trzy miejsca:
– przełom lat 80-tych i 90-tych więc komiksy ukazujące się po „Kryzysie na Nieskończonych Ziemiach” kiedy to dokonał się wielki restart w Uniwersum DC;
– koniec lat 90, kiedy to szefostwo DC postanowiło powrócić do klasycznego składu Ligi co miało miejsce w runie Granta Morrisona i Marka Waida,
– początek linii wydawniczej New52 (po „Flashponcie”) kiedy to odświeżono genezę i przygody „Ligi Sprawiedliwości”.
Od którego miejsca najlepiej zacząć lekturę? To zależy od preferencji. Warto wspomnieć, że po „Kryzysie na Nieskończonych Ziemiach” odnowiona Liga nie miała w swoim składzie ani Wonder Woman, ani Supermana, tylko mniej znane postacie, a komiksy z ich udziałem były bardziej komediowe. Jeśli lubisz komiksy z przełomu lat 80-tych i 90-tych, a także chcesz poczytać coś luźniejszego i bardziej komediowego to powinieneś się świetnie bawić czytając przygody tej inkarnacji Ligi. Jeśli jednak nie lubisz starszych komiksów i chcesz czytać o przygodach Ligi w klasycznym składzie (z Supermanem i Wonder Women) to lepiej pomiń ten okres i przejdź od razu do runu Morrisona i Waida.
Mi osobiście najbardziej podobają się przygody Ligi z New52 autorstwa Geoffa Johnsa i myślę, że jest to także dobry moment na start dla początkujących czytelników gdyż są to komiksy bardzo przyjazne dla nowych czytelników (po prostu Johns prowadzi jasną i prostą narracje, a każdej postaci poświęca tyle samo uwagi i miejsce więc łatwiej jest się odnaleźć). Ponadto Liga z New52 bardziej przypomina typowy bluckbuster najwyższej jakości z masą super akcji, epickimi bitwami i bardzo fajnymi postaciami. Jeśli więc jesteś początkującym czytelnikiem to możesz także przejść do drugiej części poradnika (znajdziesz go pod tym linkiem) i zacząć czytać od runu Geoffa Johnsa, a po jego zakończeniu wrócić do starszych komiksów.
Ale po kolei, więc chronologicznie najpierw będzie…
GENEZA LIGI SPRAWIEDLIWOŚCI
„Amerykańska Liga Sprawiedliwości: Rok Pierwszy” to odświeżona geneza Ligi Sprawiedliwości napisana pod koniec lat 90-tych, która jest naturalnym początkiem lektury komiksów o tej grupie postaci. „JLA: Rok Pierwszy” został wydany w Wielkiej Kolekcji Komiksów DC w tomach 15 i 16.
Ponadto na blogu Burego Wilka znajdziecie projekt „JLA: Masa krytyczna”, który jest taką luźną kontynuacją „Roku Pierwszego” więc warto przeczytać go w tym miejscu.
Chronologicznie następny byłby „Kryzys na Nieskończonych Ziemiach” jednak, jak wspomniałem wczesniej, nie zalecam czytać go na początku, gdyż lektura może być trudna dość łatwo można się pogubić. Najlepiej najpierw poczytać inne historie, a do „Kryzysu na Nieskończonych Ziemiach” wrócić później, mając już większą orientację w świecie DC.
LIGA PO PIERWSZYM KRYZYSIE
Dostępne po Polsku komiksy z tego okresu można podzielić na dwa etapy:
– event „Legendy” oraz przygody Międzynarodowej Ligi Sprawiedliwości (w skrócie JLI),
– późniejsze eventy („Godzina Zero: Kryzys w czasie” oraz „Ostateczna Noc”), które dotknęły Uniwersum DC.
Event „Legendy” oraz JLI:
Okres ten rozpoczyna event „Legendy” (wydany w 28 tomie kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC), w wyniku którego doszło do rozpadu dotychczasowej Ligi i powstania nowej inkarnacji czyli Międzynarodowej Ligi Sprawiedliwości. Ponadto Bury Wilk przetłumaczył tie-iny zatytułowane „Superman: Syn Apokolips” (translacje tą znajdziecie na jego blogu), a w 41 tomie kolekcji BiZDC wyszedł tom „Liga Sprawiedliwości: Koniec i początek” zawierający 4 zeszyty tie-inów do „Legend” (są to ostatnie zeszyty wcześniejszej serii o Lidze, czyli „JLA”, pokazujące w jaki sposób doszło to rozpadu dotychczasowej Ligi) oraz pierwsze 7 zeszytów nowej, doskonałej serii „JLI” o nowej Lidze powstałej w wyniku „Legend”.
UWAGA: te 7 zeszytów serii „JLI” zostały wcześniej wydane w 71 tomie Wielkiej Kolekcji Komiksów DC więc nie ma sensu kupować tego wydanie gdyż tom z kolekcji BiZDC zawiera więcej materiału (czyli wspomniane wcześniej 4 zeszyty tie-inów do „Legend”). Jeśli jednak posiadasz już tomik z WKKDC to musisz sam zdecydować czy warto kupić tom z BiZDC dla tych czterech dodatkowych zeszytów (podpowiem, że moim zdaniem warto).
Kolejność czytania „Legend” z tie-inami jest następująca:
– „Batman #401” i „Detective Comics #568”;
– „Legendy #1-2”;
– „Justice League of America #258-260”;
– „Legendy #3-4”;
– „Superman: Syn Apokolips”;
– „Legendy #5”;
– „Justice League of America #261”;
– „Legendy #6”.
Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że na kartach „Legend” doszło do powstania ekipy „Legionu Samobójców”, a pierwsze zeszyty najlepszej serii o Legionie także zostały wydane w kolekcji BiZDC (w tomie 35 zatytułowanym „Próba ognia”) i zdecydowanie warto ten tomik także przeczytać.
Bezpośrednio po „Legendach” czytamy 7 pierwszych zeszytów serii o „JLI” (jak wspomniałem wcześniej zeszyty te są zebrane w tomie „Liga Sprawiedliwości: Koniec i początek” z BiZDC bądź tomiku „Międzynarodowa Liga Sprawiedliwości Część 1” z WKKDC). Później należy przeczytać tomik „Międzynarodowa Liga Sprawiedliwości Część 2” wydany w 78 tomie WKKDC (tomik ten zawiera zeszyty 8-12 – zeszyty 9-10 stanowią tie-iny do kolejnego eventu, czyli „Millennium”, który został przetłumaczony przez grupę GruMiK (kolejność czytania całego eventu znajdziecie na stronie grupy oraz w tym poradniku).
Następnie ma miejsce akcja znakomitego komiksu legendarnego scenarzysty Jima Starlina „Kosmiczna Odyseja”. Jest to nie tylko świetny komiks ale także bardzo ważny gdyż przybliża nam postać Darksaida i Nowych Bogów oraz Równania Anty-życia. Pomimo, że w „Kosmicznej Odysei” nie występuje cała Liga to i tak warto ten komiks przeczytać w tym miejscu.
Kolejne zeszyty „Międzynarodowej Ligi Sprawiedliwości” tłumaczy grupa GruMiK (projekt „Justice League”) i należy je pobrać z ich strony gdzie jest także podana szczegółowa kolejność czytania poszczególnych zeszytów serii o lidze (bo w pewnym momencie doszło do powstania dwóch oddzielnych ekip: „Amerykańskiej Ligi Sprawiedliwości” i „Europejskiej Ligi Sprawiedliwości”, a każda ekipa dostała swoją własną serię – grupa GruMiK tłumaczy zeszyty obu tych serii).
Warto także wspomnieć, że w tym projekcie znajduje się także kolejny event „Inwazja”, którego akcja ma miejsce po 20 zeszycie Ligi. Jeśli ktoś chce przeczytać ten event razem ze wszystkimi dostępnymi tie-inami to odsyłam do tematycznego poradnika, gdzie znajdziecie kolejność czytania.
Późniejsze eventy z lat 90-tych:
W późniejszym okresie całe Uniwersum DC dotknęły dwa eventy, które możemy przeczytać po Polsku: „Godzina Zero: Kryzys w Czasie” (wydana w 36 tomie BiZDC) oraz „Ostateczna Noc” (projekt Burego Wilka). Obydwa eventy bardzo ściśle łączą się z historią Zielonej Latarni Hala Jordana więc żeby dobrze zrozumieć wszystkie wątki warto przeczytać także kilka zeszytów serii „Green Lantern Vol. 3”, którą tłumaczy grupa GruMiK.
Zatem podbudowę do „Godziny Zero” stanowią następujące zeszyty:
– „Green Lantern Vol. 3” – zeszyty 46-50 (od grupy GruMiK),
– „Warrior: Szmaragdowy Opad” – drugi numer wydania specjalnego TM-GruMiK,
– „Green Lantern Vol. 3” – zeszyty 51-55 (od grupy GruMiK), po których można już czytać „Godzinę Zero”.
UWAGA: 46 zeszyt serii „Green Lantern Vol. 3” stanowi tie-in do serii „Rządy Supermanów”, w której Cyborg Superman i kosmita Mongul zniszczyli Coast City – rodzinne miasto Hala Jordana. Jednak nie trzeba w tym miejscu czytać całej serii „Rządy Supermanów” gdyż na początku 46 zeszytu znajduje się strona z niezbędnym wprowadzeniem do tych wydarzeń.
Pomiędzy „Godziną Zero” a „Ostateczną Nocą” warto przeczytać „Green Lantern Vol. 3: zeszyty 63-64” (od grupy MST) – po tych zeszytach można już spokojnie czytać „Ostateczną Nocą”.
ODŚWIEŻONA, KLASYCZNA LIGA:
Jak już wspomniałem na początku poradnika, pod koniec lat 90-tych DC Comics odświeżyło skład Ligi Sprawiedliwości wprowadzając klasyczne i najważniejsze postacie ze świata DC: Supermana, Batmana, Wonder Woman, Flasha, Zieloną Latarnie, Aquamana oraz Marsjańskiego Łowcę. Komiksy z tego okresu również można podzielić na kilka etapów, które szczegółowo opiszę.
Run Granta Morrisona i Marka Waida:
Autorem pierwszej serii poświęconej odświeżonej Lidze Sprawiedliwości został Grant Morrison, jeden z najlepszych scenarzystów komiksowych (choć wadą historii tworzonych przez Morrisona jest trudna narracja i czasami dość poplątana fabuła – jednak są to naprawdę dobre komiksy, po które zdecydowanie warto sięgnąć albo przynajmniej sprawdzić tom 1, a jak się spodoba to czytać dalej). Run Morrison uzupełnia się z komiksami pisanymi przez innego dobrego scenarzystę – Marka Waida (Waid napisał historię poprzedzającą run Morrisona oraz kilka innych dziejących się w trakcie tego runu oraz po nim).
Run Granta Morrison został zebrany w czterech tomach zatytułowanych „JLA: Amerykańska Liga Sprawiedliwości” (wydanych przez Egmont), a komiksy autorstwa Waida w dwóch tomach zatytułowanych kolejno „JLA: Koszmary i Raj” (47 tom kolekcji BiZDC) oraz „JLA: Wieża Babel” (wydany przez Egmont).
Co do kolejności czytania to najpierw czytamy pierwszą historię z tomu „JLA: Koszmary i Raj”, czyli „JLA: Koszmar nocy letniej” (bo tom ten zawiera dwie historię i w tym czasie ma miejsce akcja tylko tej pierwszej). Następnie należy przeczytać dwa pierwsze tomy „Amerykańskiej Ligi Sprawiedliwości” Morrisona, a bezpośrednio po nich drugą historię z tomu „JLA: Koszmary i Raj”, czyli „JLA: Raj Utracony” (jest to historia już innego scenarzysty – Marka Millara, która kontynuuje wątek pewnej postaci z runu Morrisona).
UWAGA: Cześć tomu pierwszego „Amerykańskiej Ligi Sprawiedliwości” została wydana w 52 tomie WKKDC oraz w 17 tomie kolekcji BiZDC (jako „Nowy porządek Świata”) – nie muszę chyba wspominać, że nie ma najmniejszego sensu kupować tych wydań gdyż wydanie Egmontu zawiera większą ilość materiału.
Mniej więcej w tym momencie ma miejsce akcja kilku translacji Burego Wilka, które warto przeczytać w tym miejscu: „JLA: Duchy”, „JLA 80-Page Giant 01”, oraz „JLA 80-Page Giant 02”.
Trzeci i czwarty tom „Amerykańskiej Ligi Sprawiedliwości” Morrisona przeplata się z mniejszymi historiami Waida, które zostały wydane w tomie „JLA: Wieża Babel” od Egmontu gdyż tom ten zawiera te kilka mniejszych historii oraz jedną dłuższą, tytułową „Wieża Babel” – sama tytułowa historia została także wydana w 13 tomie WKKDC lecz chyba oczywiste jest, że nie ma sensu kupować tego tomiku gdyż wydanie Egmontu zawiera większą ilość materiału (no chyba, że ktoś tomik z kolekcji kupił już wcześniej – w takim wypadku każdy musi sam zdecydować czy jest sens kupować wydanie Egmontu dla kilku więcej zeszytów). Ponadto do tego okresu należy także komiks „JLA: Ziemia Dwa” (wydany w 10 tomie WKKDC), który jest ostatnią historią napisaną przez Morrisona oraz kilka translacji.
W każdym razie kolejność czytania materiału z tego okresu jest następująca:
– „JLA: zeszyty 18-21” z tomu „JLA: Wieża Babel” Egmontu,
– „JLA: Amerykańska Liga Sprawiedliwości Tom 3″,
– translacje „JLA: W obcych ciałach” od Burego Wilka oraz „JLA: Superpower” od grupy GruMiK,
– „JLA: zeszyty 32-33” z tomu „JLA: Wieża Babel” Egmontu,
– „JLA: Amerykańska Liga Sprawiedliwości Tom 4″,
– „JLA: Ziemia Dwa”,
– „JLA: Wieża Babel” (główna historia).
Na koniec tego okresu opcjonalnie można przeczytać crossover Ligi Sprawiedliwości oraz Stowarzyszenia Sprawiedliwości zatytułowany „JLA/JSA: Cnota i występek” (wydany w 64 tomie WKKDC) – piszę opcjonalnie gdyż komiks jest tylko średni.
„Kryzys na nieskończonych Ziemiach”
oraz „Kryzys tożsamości”:
Zbliżamy się do okresu kiedy to całe uniwersum DC zostało dotknięte przez „Nieskończony Kryzys” będący kontynuacje monumentalnego „Kryzysu na Nieskończonych Ziemiach”. Myślę, że jest to doskonały czas by w ramach kontekstu dalszego „Nieskończonego Kryzysu” przeczytać sam „Kryzys na Nieskończonych Ziemiach” (po lekturze dotychczasowych komiksów każdy powinien mieć już sporą orientację w Uniwersum DC dzięki czemu lepiej odnajdzie w zawiłej i rozbudowanej fabule pierwszego Kryzysu).
UWAGA: Kryzys ten posiada dwa wydania – najpierw został wydany przez Egmont w jednym grubym tomie, a potem ukazał się w kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC w dwóch tomach (tom 24 i 26 kolekcji). Wydanie Egmontu jest w większym formacie, a wydanie z kolekcji zawiera 4 dodatkowe zeszyty – jeśli nie masz jeszcze tego komiksu to lepiej kupić wydanie z kolekcji ale jak już posiadasz wydanie Egmontu to moim zdaniem nie ma sensu kupować wydania z kolekcji dla tych 4 zeszytów.
Drugim komiksem, który stanowi kontekst dalszy „Nieskończonego Kryzysu” jest bardzo ciekawy detektywistyczny komiks „Kryzys Tożsamości”. Jest to dość ważna pozycja gdyż bezpośrednie konsekwencje tego komiksu zostaną poruszone zarówno w podbudowie pod „Nieskończony Kryzys” jak i w samym Kryzysie.
UWAGA: Także i ten komiks posiada dwa wydania – został wydany przez Egmont, a także ukazał się jako specjalne wydanie Wielkiej Kolekcji Komiksów DC. Podobnie jak przy poprzednim komiksie, wydanie Egmontu jest w większym formacie, a wydanie z kolekcji zawiera dodatkową historię Flasha („Tajemnica Barry’ego Allena”), której akcja mam miejsce w trakcie „Kryzysu Tożsamości”. Biorąc pod uwagę, że wydanie z kolekcji można kupić dużo taniej na allegro to zalecam zakup tego wydania.
Ostatnim komiksem, który stanowi dalszy kontekst „Nieskończonego Kryzysu” jest projekt grupy Comics Flying Circus „Titans/Young Justice: Graduation Day”. Komiks ten jest poświęcony postaci Donny Troy, która odegra dość istotną rolę w podbudowie do „Nieskończonego Kryzysu” oraz w jednym z tie-inów samego kryzysu.
„Nieskończony Kryzys”:
„Nieskończony Kryzys” był wydarzeniem, do którego wydawnictwo postanowiło odpowiednio przygotować bohaterów i cały świat DC poprzez kilka serii stanowiących tzw. „Odliczanie do Nieskończonego Kryzysu”, które ukazywały przed wydaniem samego kryzysu. W kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC zostanie wydany Kryzys z niemal całą podbudową. Na razie ukazał się „Nieskończony Kryzys Projekt Omac” (tom 7 kolekcji), który stanowi początek całego Odliczania oraz „Nieskończony Kryzys: Poświęcenie” (42 tom kolekcji), którego akcja ma miejsce w trakcie „Projektu Omac” – „Poświęcenie” należy przeczytać po trzecim zeszycie tomu o Omacach.
Ponadto w kolekcji zostaną wydane jeszcze trzy tomiki: „Dzień Zemsty” , „Pakt złoczyńców” oraz „Wojna Rann z Thanagarem” ale daty ich wydania nie są na razie znane więc pozostaje jedynie cierpliwie czekać.
Oprócz tego są jeszcze dwie historię stanowiące podbudowę pod „Nieskończony Kryzys”: „Powrót Donny Troy” oraz „JLA: Kryzys Sumienia”. Translacje obu serii przygotowała grupa GruMiK i znajdziecie je na ich stronie. Obie historie czytamy bezpośrednio przed lekturą samego Kryzysu.
Sam „Nieskończony Kryzys” został wydany przez Egmont w jednym tomie, a w kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC ukazał się w dwóch tomach – wydanie z kolekcji oprócz głównej serii zawiera także najważniejsze tie-iny (których nie ma w wydaniu Egmontu) do tego eventu – nawet jeśli ktoś posiada wydanie Egmontu to i tak warto dokupić wydanie z kolekcji gdyż jest on dwukrotnie obszerniejsze (część z tych tie-inów jest dość istotna gdyż domyka wątki rozpoczęte przez serie stanowiące „Odliczanie do Nieskończonego Kryzysu”).
Warto także wspomnieć, że w 3 tomie „Wonder Woman Grega Rucka” znajduje się kilka tie-inów do „Nieskończonego Kryzysu” lecz nie zalecam lektury tego tomu osobom, które nie czytały tomów poprzednich – więc jeśli nie interesuję Cię „Wonder Woman” pisana przez Grega Rucka to spokojnie możesz te tie-iny pominąć gdyż nie są aż tak istotne dla fabuły samego Kryzysu. Jak jednak chcesz przeczytać znakomity run „Wonder Woman” pisany przez Rucka (szczerze polecam) to kolejność czytania „Nieskończonego Kryzysu” z tymi tie-inami znajdziecie w tym poradniku.
Liga po „Nieskończonym Kryzysie”:
W wyniku „Nieskończonego Kryzysu” Liga Sprawiedliwości została rozwiązania, a główni superbohaterowie zawiesili swoją działalność na okres jednego roku. Jednak po tym roku nieobecności, Liga odrodziła się w nieco zaktualizowanym składzie, o czym możemy przeczytać w komiksie „Liga Sprawiedliwości: Droga Tornada”, który ukazał się w 38 tomie kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC. Oprócz Ligi, w odświeżonym składzie powróciło także legendarne Stowarzyszenie Sprawiedliwości, o czym opowiada komiks „JSA – Stowarzyszenie Sprawiedliwości: Następna epoka”, który wkrótce ukarze się w kolekcji BiZDC (jako tom 50 zapowiedziany na początek lipca).
Ponadto w kolejnych tomach kolekcji ukażą się dalsze tomy o przygodach Stowarzyszenie („JSA: The Kingdom Come”) oraz crossover Ligi i Stowarzyszenia („JLA: Lightning Saga”) lecz daty ich wydań na razie nie są znane.
Dodatkowo warto w tym miejscu przeczytać przepięknie namalowany komiks przez Alexa Rossa „Sprawiedliwość” – piszę dodatkowo gdyż jest to historia znajdująca się poza kanonem DC ale spokojnie można umieścić ją w tym miejscu (szczerze polecam lekturę tego komiksu). „Sprawiedliwość” została wydana przez Mucha Comics w jednym tomie oraz ukazała się w dwóch tomach w Wielkiej Kolekcji Komiksów DC (numery 20 i 21) – zawartość obu wydań jest podobna (różnią się tylko dodatkami) choć wydanie Muchy jest zdecydowanie ładniejsze (gdyż ma większym format i piękną obwolutę) ale za to jest dużo droższe.
„Ostatni Kryzys”:
I tak doszliśmy do momentu kiedy Uniwersum DC dotknął kolejny wielki kryzys – tym razem jest to „Ostatni Kryzys”, który został napisany przez Granta Morrisona. Kryzys ten został wydany przez Egmont, a na początku sierpnia w 52 tomie kolekcji BiZDC ukaże się tomik „Legion Trzech Światów” będący tie-inami do „Ostatniego Kryzysu” (akcja tego tomu ma miejsce po zeszytach „Superman Beyond”).
Co do samego komiksu to moim zdaniem „Ostatni Kryzys” jest najtrudniejszy w odbiorze nie tylko z samych kryzysów ale także ze wszystkich eventów, które czytałem. Narracja jest bardzo zamieszana więc trudno połapać się we wszystkich wątkach. Oprócz tego wiele wydarzeń i rozwiązań fabularnych autor nie wyjaśnia, i musimy się ich domyślać albo po prostu nie wiemy o co chodzi. Jednak pomimo to warto przeczytać „Ostatni Kryzys” gdyż dalej jest to kawał dobrego komiksu (nie wspominając już, że to klasyka).
Przed lekturą „Ostatniego Kryzysu” warto wiedzieć, że we wcześniejszych wydarzeniach Darksaid został zabity lecz potem on i inne postacie z Apokalips zaczęły odradzać się na Ziemi – informacja ta powinna ułatwić lekturę tego Kryzysu.
Liga po „Ostatnim Kryzysie”:
Po „Ostatnim Kryzysie” ma miejsce akcja tomiku „JLA: Pragnienie Sprawieliwości” (WKKDC 56). Jednak jest to co najwyżej średni komiks więc o ile nie zbierasz całości to możesz go śmiało pominąć.
Następnie ma miejsce rewelacyjny event „Flashpoint”, przez który powstało Nowe DC. Pomimo, że cała główna historia zawiązana jest wokół postaci Flasha to warto ten komiks przeczytać ponieważ występują w nim także inne postacie z „Ligi Sprawiedliwości” (szczególnie ciekawie pokazana jest tu postać Batmana). Dodatkowo wątki z „Flashpointa” będą poruszone w głównej intrydze późniejszej linii wydawniczej, czyli Odrodzenia. Generalnie „Flashpoint” jest w miarę przystępnym eventem i został tak skonstruowany by nawet początkujący czytelnik mógł zrozumieć wszystkie wątki. Jednak przez lekturą samego eventu warto przeczytać wcześniejsze zeszyty Geoffa Johnsa (scenarzysty samego eventu), które razem z „Flashpointem” tworzą taki mini run.
Na ten run Geoffa Johnsa składają się następujące pozycje:
– „Flash: Odrodzenie” – wydany w 6 tomie kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC (uprzedzam, że początkowe 3-4 zeszyty mogą być trudne do zrozumienia, ale pod koniec Johns wszystko pięknie wyjaśnia, więc wystarczy dotrwać do tego momentu, a wszystko stanie się jasne);
– „Flash v3″ – to licząca 12 zeszytów seria, z której pierwsze 7 zeszytów przetłumaczyła grupa Comics Flying Cirkus, a kolejne 5 zeszytów zostały dodane do wydania „Flashpointu” z kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC (tom 31);
– „Flashpoint” został wydany przez Egmont w powiększonym formacie, a także ukazał się w Wielkiej Kolekcji Komiksów DC oraz kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC – jak wspomniałem wcześniej, to ostatnie wydanie zawiera dodatkowe zeszyty serii „Flash v3″ (więc aby przeczytać całą serię „Flash v3″ trzeba zaopatrzyć się w wydanie z kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC).
UWAGA: warto wiedzieć, że grupa CFC przetłumaczyła także „Flash: Odrodzenie” oraz wszystkie zeszyty serii „Flash v3″ ale po premierze tomów z kolekcji zostały one usunięte ze strony grupy by zachęcić do kupienia wydań oryginalnych. Jeśli jednak ktoś wcześniej pobrał te zeszyty i kupił pierwsze wydanie „Flashpointu” (to od Egmontu) to już posiada kompletny drugi run Geoffa Johnsa i nie musi kupować wydania z kolekcji Bohaterowie i Złoczyńcy DC.
„Flashpoint” jest eventem, który bardzo dużo zyskuje dzięki niezwykle ciekawym tie-inom (czyli zeszytom pobocznym), które w doskonały sposób rozwijają wizję świata zmienionego poprzez tytułowy Punkt Krytyczny. Odradzam więc czytanie „Flashpointa” bez tie-inów, bo wtedy połowa frajdy znika.
Grupa Comics Flying Cirkus przetłumaczyła najciekawsze tie-iny i na ich stronie znajdziecie następujące pozycje: „Abin Sur: The Green Lantern”; „Deadman i Latający Graysonowie”; „Grodd: Władca wojny”; „Green Arrow Industries”; „Hal Jordan”; „Kid Flash Lost”; „Project Superman”. Dodatkowo Egmont wydał znakomite zeszyty „Batman: Rycerz Zemsty” (w tomie „Batman: Rozbite Miasto i inne opowieści”).
Kolejność czytania „Flashpointa” z tie-inami jest następująca:
- Flashpoint Project Superman – zeszyty 1-2
- Flashpoint Green Arrow Industries
- Flashpoint Deadman – zeszyty 1-3
- Flashpoint Grodd Władca Wojny
- Flashpoint Abin Sur The Green Lantern – zeszyt 1
- Flashpoint Hal Jordan – zeszyt 1
- Flashpoint Abin Sur The Green Lantern – zeszyt 2
- Flashpoint Hal Jordan – zeszyt 2
- Flashpoint – zeszyt 1-2
- Flashpoint Batman Rycerz Zemsty – zeszyty 1-3
- Flashpoint – zeszyt 3
- Flashpoint Hal Jordan – zeszyt 3
- Flashpoint Abin Sur The Green Lantern – zeszyt 3
- Flashpoint – zeszyt 4
- Flashpoint Project Superman – zeszyt 3
- Flashpoint Kid Flash Lost – zeszyty 1-3
- Flashpoint – zeszyt 5
Marvel & DC - Chronologia 